Delta Law

از آنجا که ضامن شدن مسئولیت زیادی برای فرد در پی دارد؛ در بخشی از قانون مدنی ایران به صورت سرفصلی مجزا به این موضوع پرداخته شده است. با توجه به اینکه در بسیاری از موارد افراد ممکن است برای اموری چون دریافت وام از بانک یا استخدام و… نیاز به ضامن داشته باشند، لازم است که اشخاصی که قصد دارند به عنوان ضامن معرفی شوند، نکاتی را مورد توجه قرار دهند تا بعد از امضاء ضمانت نامه دچار اختلاف و مشکلات حقوقی نشوند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی ضمانت و ضامن شدن می‌پردازیم.

اطلاع از مقدار بدهی

فرد ضامن وام با حسن نیت و اطلاع از شرایط بدهکار تعهدی را قبول می‌کند، اما با توجه به اوضاع پرتلاطم امروزی بهتر است ضامن از مقدار تعهد و شرایط پرداخت دین بطور کامل مطلع باشد و سپس ضمانت را بپذیرد.

کسب اجازه از بدهکار در ضامن شدن

یکی از حقوق ضامن این است که می‌‎تواند دادخواستی علیه بدهکار بدهد و پولی را که به طلبکار و یا به بانک می‌دهد بعدها از بدهکار و یا کسی که از او ضمانت شده پس بگیرد. اما اگر بدهکار از ضمانت ضامن به نفع وی اطلاع نداشته باشد، این امر میسر نیست.

 از آنجا که قرارداد ضمانت بین دو نفر یعنی ضامن و فردی که از او ضمانت کرده، انجام می‌شود و به اراده و اجازه بدهکار برای انعقاد قرارداد نیاز ندارد، در صورتی که بدهکار از ضمانت اطلاع نداشته باشد، ضامن نمی‎‌تواند علیه او دادخواست بدهد.

آیا اراده بدهکار شرط است؟

بسیار دیده شده که افراد به سبب دوستی، ضمانتی را از روی خیرخواهی قبول می‎‌کنند. در این مورد، ضامن نمی‎‌تواند ادعا کند که چون از روی لطف این کار را انجام داده است، پس مسئولیت ندارد. زیرا در صورتی که بدهکار بدهی را پرداخت نکند، در واقع ضامن باید بدهی او را بپردازد؛ چون با اطلاع و آگاهی به این موضوع ضامن شده و تعهد داده است که اگر بدهکار، بدهی را ندهد، آن را پرداخت خواهد کرد.

 اشخاصی که ضامن دیگران می‎‌شوند و نیت خیر دارند باید آگاه باشند که در ضمانتشان حتما باید اجازه بدهکار را بگیرند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر انواع ضمانت‌های بانکی را مطالعه کنید.

هنگامی که زن و مرد با هم عقد ازدواج می‌بندند، بر اساس شرع و قانون بایستی تکالیفی را در برابر یکدیگر انجام دهند. به عنوان مثال زن از حق نفقه برخوردار است و در عین حال بایستی تمکین نماید. تمکین، به معنای پذیرش شوهر در امور کلی زندگی خانوادگی و روابط زناشویی است. گاهی ممکن است که به دلیل اختلافات میان زن و مرد، زن حاضر به تمکین در برابر شوهر خود نشود. به دنبال این موضوع، این سوال مطرح می شود که مجازات عدم تمکین چیست؟ در مجله دلتا به آثار حقوقی عدم تمکین خواهیم پرداخت.

تمکین از نظر لغوی به معنای اطاعت کردن است. و طبق قانون به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از :

تمکین عام

•  خوش رفتاری یا حسن معاشرت زن با شوهر و پذیرفتن خواسته‌‌های مشروع همسر است. البته شایان ذکر است که مرد نیز موظف به رعایت تمکین است و بایستی نسبت به خواسته‌‌های مشروع همسر پاسخ مثبت بدهد.
• بنابراین اگر مردی از همسر خود توقعات نامشروع یا نامتعارفی داشته باشد، زن مکلف به اطاعت از او نیست. به عنوان مثال اگر مردی بر خلاف عرف از خروج همسر خود از منزل و بازدید خویشان و دوستان جلوگیری کند، زن مکلف به رعایت آن نیست.

تمکین خاص

• رابطه‌ خاص زوجیت و روابط جنسی زناشویی است. در مقابل تمکین، مساله عدم تمکین یا نشوز مطرح می‌‎شود که به معنی نافرمانی یکی از زوج ها نسبت به دیگری است.
• بنابراین نشوز نمی‌تواند صرفا مختص زن باشد. نافرمانی شوهر و عدم ایفای مقتضیات و ملزومات زندگی مشترک نشوز نام دارد. ولی در عرف و حقوق امروز، واژه‌ نشوز را بیشتر در مورد زن به کار برده‌‌اند. بطور مثال مردی که نفقه‌ همسر را نمی‌پردازد یا با همسر خود حسن معاشرت ندارد ناشز است.

شرایط اجازه عدم تمکین زن

• در صورت قرار داشتن زن در عادت ماهیانه و بیمار بودن وی بطوری که پزشک رابطه جنسی را منع کرده باشد.
• مطابق  ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی اگر حق تعیین منزل به زن داده شده باشد، زن می تواند از زندگی کردن در منزل مرد خودداری و مرد باید در منزل مورد تایید زن، زندگی کند.
• چنانچه مرد منزل مستقل و مناسبی در شأن زن تهیه نکرده باشد، زن می‌تواند از رفتن به منزل شوهر خودداری کند.
• اگر زندگی در منزل با شوهر موجب ترس از ضرر و زیان بدنی، مالی و یا شرافتی برای زن باشد، وی می‌تواند منزل را ترک و تا زمانی که همسر او صلاحیت لازم را پیدا نکرده، از بازگشت به منزل خودداری کند و در این شرایط نیز به زن نفقه تعلق می‌گیرد.
• چنانچه بعد از جاری شدن صیغه عقد، مرد به بیماری مقاربتی مبتلا شده بطوری که رابطه جنسی موجب سرایت بیماری به زن شود، زن می‌تواند از این رابطه خودداری کرده، در حالی که حق پرداخت نفقه وی محفوظ خواهد بود.

مجازات عدم تمکین زن

در قانون برای عدم تمکین از سوی زن مجازات در نظر گرفته نشده است. در واقع در صورت عدم تمکین، دادگاه اقدام به صدور رای الزام به تمکین می‌کند که طبق آن زن موظف است از همسر خود تمکین کند و در صورتی که زن تغییر رویه ندهد، آثار حقوقی و حکم عدم تمکین برای وی به همراه خواهد داشت.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر حقوق زن در طلاق توافقی به چه صورت است؟  را مطالعه کنید.

سفته به عنوان یک وسیله اعتباری نقش مهمی در تامین کوتاه‌مدت منابع سرمایه گذاری ایفا می‌کند و بخصوص شرکت‌ های بزرگ با کمک آن مشکلات مالی جاری خود را نزد بانک ها مرتفع می‌سازند، اما استفاده از سفته و ناآگاهی از قانون سفته، برای مردم مشکلاتی ایجاد می‌کند. در مجله دلتا به بررسی ابعاد حقوقی و چگونگی به اجرا گذاشتن سفته می‌پردازیم.

سفته سندی است که به موجب آن امضاء کننده متعهد می‌شود تا در موعد مقرر یا عندالمطالبه، مبلغی را در وجه حامل یا یک فرد معین یا به حواله کرد او بپردازد. سفته علاوه بر امضا یا مهر متعهد، باید حاوی مبلغ تعهد شده، نام گیرنده وجه و تاریخ نیز باشد.

برخی از مواردی که از سفته استفاده می‌شود عبارتند از:

• به عنوان وسیله پرداخت در معاملات غیرنقدی و این امر در معاملات کالا‌های مصرفی بسیار رایج است.
• بانک‌‌ها و موسسات اعتباری نیز از این اسناد برای اعطای وام و تقسیط بازپرداخت آن استفاده می‌کنند و در مقابل پرداخت وام به مشتری، از او سفته مطالبه می‌کنند.
• در قرارداد‌هایی که شرکت‌ها و موسسات اداری با پیمان‌کاران منعقد می‌کنند، سفته ابزاری ارزان و مطمئن برای تضمین اجرای تعهدات است.

نحوه تکمیل سفته

طبق قانون تجارت، سفته علاوه بر مهر یا امضاء، باید دارای تاریخ باشد و همچنین درج مبلغی که باید پرداخت شود، با تمام حروف؛ ضروری است.

در ضمن درج نام و نام‌خانوادگی گیرنده وجه، تاریخ پرداخت وجه، نوشتن نام خانوادگی صادرکننده، اقامتگاه وی و محل پرداخت سفته نیز ضروری است. شایان ذکر است در صورتی که سفته برای شخص معینی صادر شود، باید نام و نام خانوادگی او در سفته آورده شود، در غیر این صورت به جای نام او نوشته می‌شود در «وجه حامل».

در صورتی که نام‌خانوادگی یک شخص معین در سفته نوشته شود، به عنوان طلبکار شناخته شده و در غیر‌این‌صورت هر کسی که سفته را در اختیار داشته باشد، طلبکار محسوب می‌شود و می‌تواند در سررسید سفته، مبلغ آن را درخواست کند. اگر سررسید ذکر نشود، سفته عندالمطالبه محسوب می‌شود به این معنا که صادرکننده باید به محض مطالبه، مبلغ آن را پرداخت کند.

در مواردی که مندرجات قانونی در سفته ذکر نشود یا ناقص و فاقد شرایط اساسی مذکور در قانون تجارت باشد، سند تجاری محسوب نمی‌شود و اعتبار قانونی لازم را ندارد.

سفته بدون نام

سفته بدون نام، نوعی دیگر از نحوه تنظیم سفته است. در این حالت، در تنظیم سند این امکان وجود دارد که بدهکار، سفته ‌ای را که صادر می‌کند، بدون ذکر نام طلبکار به وی بدهد که در این صورت فرد می‌تواند خود در زمان سررسید اقدام یا به شخص دیگری حواله کند. منظور از عبارت حواله کرد در سفته به این معنی است که به شخص دارنده این اختیار را می‌دهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند، ولی اگر حواله کرد، خط خورده شود، دارنده سفته نمی‌تواند آن را به دیگری انتقال دهد و فقط باید خود، برای دریافت وجه آن اقدام  و یا از طریق پشت‌نویسی آن را به شخص دیگری واگذار کند.

نحوه پشت نویسی سفته

پشت نویسی سفته مانند چک برای انتقال سفته به شخص دیگر یا دریافت وجه آن است. اگر پشت نویسی برای انتقال باشد، دارنده جدید سفته از کلیه حقوق و مزایایی بهره‌مند می‌شود که به سفته تعلق دارد.

شایان ذکر است که انتقال سفته با امضای دارنده آن صورت می‌گیرد. همچنین دارنده سفته می‌تواند برای وصول وجه آن به دیگری وکالت دهد که در این صورت باید عبارت « وکالت برای وصول» قید شود.

سقف سفته

هر برگ سفته، سقف خاصی برای تعهد کردن دارد. به طور مثال اگر روی سفته‌ درج شده باشد «بیست میلیون ریال» یعنی آن سفته حداکثر برای تعهد دو میلیون تومان دارای اعتبار است و با آن نمی‌توان به پرداخت بیش از دو میلیون تومان تعهد کرد.

واخواست سفته چیست؟

اگر متعهد سفته در موعد سررسید از پرداخت مبلغ مندرج در آن خودداری کند، دارنده سفته مکلف است به موجب نوشته‌ای که واخواست یا اعتراض عدم تادیه گفته می‌شود، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ وعده سفته اعتراض خود را اعلام کند.

دارنده سفته باید برای واخواست به دادگاه مراجعه و نسبت به تنظیم و ارسال آن برای صادرکننده سفته اقدام کند و طبق قانون تجارت از تاریخ واخواست، ظرف مدت یک سال برای کسی که سفته را در ایران صادر کرده و مدت ۲ سال برای کسانی که سفته را در خارج از ایران صادر کرده‌اند، می‌تواند اقامه دعوی کند.

در صورتی که دارنده سفته به تکالیف قانونی خود عمل نکند، حق اقامه دعوی علیه پشت نویس و ضامن پشت نویس را ندارد و از امتیازات اسناد تجاری بهره‌مند نمی‌شود.

اجراء گذاشتن سفته

برای وصول وجه سفته از ۲ طریق می‌توان اقدام کرد:
۱. از طریق اجرای اسناد رسمی: در صورتی که دارنده به وظایف قانونی خود عمل کرده باشد، می‌تواند علیه صادرکننده، پشت‌نویس و ضامن، به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت مراجعه و توقیف اموال اشخاص مذکور و وصول طلب خود را درخواست کند.
۲. از طریق مراجع قضایی دادگستری: در خصوص اجرائ گذاشتن سفته باید در نظر داشت که دارنده سفته با تقدیم دادخواست حقوقی علیه یک یا تمام مسوولان سند تجاری اقامه دعوی می‌کند و در صورتی که به محکومیت قطعی صادرکننده منجر شود و اموالی از محکوم تحصیل نشود، می‌تواند به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت‌‌های مالی، بازداشت شخص محکوم را تقاضا کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با قوانین مربوط به انسداد حساب بانکی  “مسدود کردن حساب بانکی بدهکاران قانونی است؟” را مطالعه کنید.

افزایش جمعیت در دهه گذشته در کنار مهاجرت به شهرهای بزرگ بر زندگی انسان در این شهرها تاثیر بسیاری گذاشته است. زندگی از خانه‌های حیاط‌دار و ساختمان‌های یک یا حداکثر دو طبقه به برج‌های سربه‌فلک‌ کشیده تغییر کرده‌است. از مهم‌ترین لوازمی که زندگی در این ساختمان‌ها را میسر می‌کند آسانسور است، که گاهی سبب اختلافاتی بین اهالی ساختمان می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی قوانین مربوط به آسانسور در آپارتمان‌ها می‌پردازیم.

اختلافات مربوط به آسانسور شامل چه مواردی می‌شود؟

• اجازه نصب آسانسور
• پرداخت هزینه‌های نصب و تعمیر آسانسور
• پرداخت هزینه سرویس و نگهداری آسانسور
• مقررات و آداب استفاده از آسانسور

هزینه نصب آسانسور با چه طبقاتی است؟

قوانین نظام مهندسی، سازندگان را موظف می‌کند که برای ساختمان‌های بیش از ۴ طبقه آسانسور نصب کنند. در آپارتمان‌های کمتر از ۴ طبقه الزامی وجود ندارد مگر اینکه خود ساکنان و اهالی آپارتمان تصمیم به این کار داشته باشند و توافق کنند.

بنا به قانون تملک آپارتمان‌ها، اگر در ساختمان سه‌طبقه یا چهارطبقه، مالکین طبقات بالا قصد نصب آسانسور داشته باشند و مکانی هم برای تعبیه آسانسور از پیش تعیین شده باشد، در صورت مخالفت ساکنین طبقه اول و طبقه همکف می‌توانند برای نصب آسانسور اقدام کنند.

طبق ماده چهارم قانون تملک آپارتمان‌ها، اگر مجموع مساحت طبقات بالایی از مساحت واحد طبقه اول و همکف بیشتر باشد، سایر مالکین می‌توانند بصورت قانونی حق‌السهم نصب آسانسور را به همراه خسارات احتمالی از مالکین معترض دریافت کنند.

هزینه سرویس و نگهداری آسانسور با کیست؟

آسانسور وسیله حساسی است که در صورت بی‌توجهی به هشدارها و مشکلاتش امکان رخ دادن حادثه وجود دارد. به همین دلیل بررسی دائمی و منظم آسانسور در آپارتمان‌ها مسئله‌ای ضروری است.

بررسی وضعیت آسانسور باید بصورت منظم و ماهانه انجام شود. مالکان ساختمان یا مدیر ساختمان وظیفه دارند ماهانه یک‌بار تمام قطعات آسانسور را مورد بررسی قرار دهند.

آیا عدم استفاده واحد از آسانسور، دلیلی بر پرداخت نکردن شارژ است؟

شارژ ماهانه آسانسور چگونه تعیین می‌شود؟

بنا به قوانین مربوط به آسانسور در قانون تملک آپارتمان‌ها شارژ ماهیانه می‌تواند به دو روش تعیین شود:

• روش قانونی: بر اساس آن پرداخت شارژ برای همه یکسان است.
• روش قراردادی: بر اساس آن ساکنین با برگزاری جلسه‌ای، قوانینی را میان خود وضع می‌کنند، مانند نصف کردن شارژ مربوط به آسانسور طبقات اول و همکف.

وظایف مدیر ساختمان در قوانین آسانسور چیست؟

یکی از وظایف مدیر ساختمان بیمه کردن تمام بخش‌های ساختمان در مقابل خطرات است. بر اساس ماده ۴ قانون تملک آپارتمان‌ها، سهم هر یک از واحدها از حق بیمه توسط مدیر ساختمان و متناسب با متراژ هر واحد تعیین می‌شود.

بعد از تعیین سهم هر واحد، مدیر ساختمان باید برای جمع‌آوری شارژهای ماهیانه و هزینه‌ها اقدام کند که هزینه‌‌های مربوط به آسانسور نیز در این دسته جای می‌گیرد.

درصورت خسارت به آسانسور چه کسی مسئول است؟

در صورتی که ساکنین یکی از واحدها، خسارتی به آسانسور یا هریک از اموال ساختمان که برای استفاده همگان قرار داده شده وارد کند، آن واحد موظف به جبران خسارت وارده بر اساس تصمیم مدیر ساختمان و قانون آسانسور در ساختمان‌هاست.

همچنین اگر خسارت واردشده از سوی شخصی باشد که در ساختمان ساکن نیست، واحدی که با آن شخص ارتباط دارد موظف به پرداخت خسارت است.

قانون حمل بار با آسانسور

اگر آسانسوری برای حمل بار تعبیه نشده باشد نباید برای این کار مورد استفاده قرار گیرد. طبق قانون، اثاث‌کشی با آسانسور نفربر ممنوع است و ممکن است خساراتی را چه به صورت آنی و چه در دراز مدت بر این وسیله عمومی وارد کند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر  “توهین و افترا و مجازات آن” را مطالعه کنید.

بیمه کسب‌وکار خانگی یکی از موضوعاتی است که برای بسیاری از شاغلان این حرفه، بسیار مهم تلقی می‌شود. کسب‌وکار خانگی، یکی از راهکارهای مهم و اساسی در ایجاد اشتغال بشمار می‌رود. این نوع کسب‌وکار­ها دارای مزایای فراوانی است که می­ توان به ایجاد توازن و تعادل میان خانواده و اشتغال زنان، حذف هزینه­‌های خرید، رهن و اجاره کارگاه جهت فعالیت، به کارگیری نیروی کار خانوادگی اشاره کرد. با توجه به کارآمدی این نوع مشاغل، کسب‌و‌کار خانگی روز به روز در تمام دنیا و همچنین ایران در حال رشد و پیشرفتی روز­افزون است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی بیمه مشاغل خانگی و شرایط آن می‌پردازیم.

فعالیت در کسب‌و‌کار خانگی

فعالیت در زمینه مشاغل خانگی به سه صورت انجام می­‌شود که به شرح زیر است:

• متقاضی تحت پوشش: فعالیتی که به صورت کارمزدی برای کارفرمایی در خارج از منزل صورت می­‌گیرد.
• متقاضی مستقل: فعالیتی که از آغاز تا زمان عرضه آن به بازار توسط خود شخص انجام می­‌شود.
• پشتیبان: فعالیتی که به شکل مشارکتی با بنگاه‌­های رده‌­های بالاتر یا تعاونی‌­ها انجام می­‌شود.

بیمه کسب‌وکار خانگی چگونه است؟

شاغلان کسب‌و‌کار خانگی و اعضا خانواده آنها که در فضای مسکونی به کسب‌و‌کار خانگی اشتغال دارند، در صورتی که مشمول مقررات خاص دیگری نباشند، مشمول مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار می‌گیرند.

شرایط سنی سازمان تامین اجتماعی برای بیمه کسب‌وکار خانگی

حداکثر سن برای پذیرش درخواست و عقد قرارداد بیمه کسب‌و‌کار خانگی برای مردان و زنان به ترتیب ۵٠ و ۴۵ سال است. افرادی که سن آنان در هنگام ارائه تقاضا کمتر از سنین مذکور باشد، درخواست آنان در صورت احراز سایر شرایط مقرر، قابل قبول خواهد بود.

دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه کسب‌وکار خانگی

در صورتی که شاغلان کسب‌وکار خانگی سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان تامین اجتماعی نداشته باشند، می‌­توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خود را بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و حداکثر دستمزد مصوب زمان عقد قرارداد انتخاب کنند.

در صورتی که متقاضی  مدت ٣۶٠ روز یا بیشتر دارای سابقه پرداخت حق بیمه قبلی نزد سازمان تامین اجتماعی باشد، میانگین مبنای پرداخت حق بیمه او در آخرین مدت ٣۶٠ روز به عنوان مبنای پرداخت حق بیمه، ملاک عمل قرار می‌­گیرد.

خدمات درمانی بیمه تامین اجتماعی شاغلان کسب‌وکار خانگی

بر اساس تبصره ٢ ماده ٩ دستورالعمل اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، بهره­‌گیری از خدمات درمانی شاغلان کسب‌وکار خانگی در قالب بیمه پایه ایرانیان ارائه می‌شود. مشمولان واجد شرایط با برخورداری از معافیت پرداخت حق بیمه، می‌توانند از خدمات درمانی بیمه همگانی کشور بهره­‌مند شوند.

در‌‎صورتی که افراد معرفی شده با پرداخت حق‌سرانه درمان مقرر، متقاضی بهره‌­مندی از خدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی باشند، ارائه حمایت درمانی به آنان مانند دیگر بیمه‌شدگان مشاغل آزاد خواهد بود.

مشمولان می­‌توانند با پرداخت حق‌سرانه درمان برای خود و هر یک از افراد تحت تکفل قانونی‌شان، دفترچه درمانی دریافت کنند. متقاضیان بیمه کسب‌وکار خانگی با دریافت دفترچه درمانی می‌­توانند از کلیه امکانات مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور و نیز امکانات مراکز تشخیصی، درمانی و دارویی طرف قرارداد این سازمان استفاده کنند.

میزان سهم بیمه شده از هزینه درمان برای خدمات پزشکی سرپایی ٣٠ % و برای خدمات درمانی بستری ١٠% است.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر شرایط پرداخت حق اولاد را مطالعه کنید.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر عواقب پارک خودرو جلوی منزل دیگران را مطالعه کنید.

یکی از مهمترین حقوقی که به موجب شرع و قانون به زن تعلق می‌گیرد مهریه‌ای است که به سبب عقد نکاح میان زن و مرد تعیین می‌شود. بر اساس قانون مدنی زن به محض عقد ازدواج، مالک مهریه و مرد از همان لحظه متعهد می‌شود که مهریه همسر خود را بپردازد. به لحاظ عرفی مطالبه مهریه معمولا حین دعوای طلاق در دادگاه مطرح می‌شود. اما در هر شرایطی زن امکان دریافت مهریه را خواهد داشت. تاثیر فوت بر مطالبه مهریه در قانون مدنی مشخص شده‌است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تاثیر فوت بر مهریه و مطالبه آن می‌پردازیم.

چگونگی ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر

بنا به ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر یک از زن و شوهر پس از فوت دیگری از همدیگر ارث می‌برند و مهریه زن پس از فوت قابل بررسی است. توارث بین زن و شوهر هنگامی برقرار می‌شود که رابطه زوجیت آنان دائمی باشد و در ازدواج موقت رابطه توارث برقرار نمی شود. اگر شوهر در زمان فوت دارای فرزند یا نوه باشد سهم زن یک هشتم و اگر فرزند یا نوه نداشته باشد، سهم زن یک چهارم از اموال شوهر است.

در صورت فوت زن، اگر زن ورثه‌ای جز شوهر نداشته باشد، تمام اموال به او خواهد رسید اما اگر شوهر غیر از زن، ورثه دیگری نداشته باشد، زن فقط یک چهارم از اموال به جا مانده از شوهر را به ارث خواهد برد و بقیه اموال در حکم اموال بلا‌وارث است.

مهریه پس از فوت زن

با فوت زن، کلیه حقوق و مطالبات او به ورثه وی می‌رسد که از جمله این حقوق زن، مهریه است. اگر در زمان حیات، زن مهریه‌اش را از شوهر نگرفته باشد این حق به ورثه‌اش می‌رسد. درصورتی که پدر و مادر زن در قید حیات باشند، از مهریه ارث می‌برند. همچنین در زمان محاسبه مهریه، سهم شوهر از مبلغ آن کسر و مطابق سهم الارث پدر و مادر به آنها داده خواهد‌ شد.

مهریه زن پس از فوت شوهر

مهریه زن بعد از فوت شوهر، جزء بدهی‌های مرد است که در طول مدت حیات وی، پرداخت نشده است. بر اساس قانون مدنی، پس از فوت مردف در صورتی که اموالی از او به جای مانده باشد، باید مهریه زن از اموال او پرداخته شود.

بنا به قانون، زمانی که شخصی فوت می‌شود، ابتدا باید دیون و بدهی‌های مالی او پرداخت شود و سپس اگر چیزی باقی ماند، بر اساس قواعد ارث، میان ورثه او تقسیم شود. در صورتی که مردی فوت کند در حالی که مهریه همسرش را نپرداخته باشد، زن می‌تواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، مهریه‌اش را مطالبه کند. حتی در صورتی که تقسیم ترکه متوفی انجام شده‌ باشد.

در صورت تقسیم آنچه که از شوهر باقی مانده، دادخواست مطالبه مهریه باید به طرفیت ورثه او داده شود. در مواردی هم که مهریه زن وجه رایج یا پول نقد باشد، تاریخ فوت مبنای محاسبه قرار می‌گیرد و زن بر اساس شاخص سال فوت شوهر، مهریه را دریافت می‌کند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر نفقه به زن شاغل تعلق می‌گیرد؟ را مطالعه کنید.

از آنجا که امروزه اکثر افراد خودروی شخصی دارند، خرید خانه یا اجاره آپارتمان با پارکینگ اختصاصی، به یک ضرورت بدل شده‌ است. در ضوابط شهرداری برای پارکینگ واحدهای مسکونی هر آپارتمان، استاندارد مشخصی وجود دارد که ابعاد و محل دقیق آن در سند ملک ذکر می‌شود. یکی از این ضوابط امکان عبور و مرور راحت و پارک کردن بدون مزاحم در محل تعیین شده‌ است. اما گاهی دیده می‏‌شود شهرداری برای برخی از واحدها پارک مزاحم در نظر می‌گیرد و مالک پارکینگ باید از قوانین اطلاع داشته باشد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی پارکینگ مزاحم و حذف آن می‌پردازیم.

آیا داشتن پارکینگ مزاحم ارزش دارد؟

اگر واحد شما پارکینگ مزاحم دارد باید توجه کنید، هرگاه ساکنین واحدهای دیگر نیاز به خارج کردن خودرو خود یا وارد شدن به پارکینگ را داشته باشند، موظف هستید خودروتان را جابه‌جا کنید. این اتفاق ممکن است در هر ساعت از شبانه روز چندین بار تکرار شود که صبر و حوصله زیادی می‌طلبد.

شکایت از مالک پارکینگ مزاحم

طبق قانون، هیچ یک از واحدها نباید خودرو خود را به گونه‌ای پارک کنند که مانع رفت و آمد سایر ساکنین شود. در صورتی که واحدی، بدون داشتن حق پارکینگ، خودرو خود را درون ساختمان پارک کند می‌توان از او شکایت کرد.

همچنین اگر داشتن مزاحم در سند واحد ذکر شده باشد، باز هم مالک موظف است در هر ساعت از شبانه روز ماشین خود را، در صورت نیاز جابه‌جا کند در غیراین‌صورت سایر مالکین می‌توانند به جهت مزاحمت از او شکایت کنند.

حذف پارکینگ 

از کار‌هایی که ساکنان درگیر با پارکینگ مزاحم می‌توانند انجام دهند، حذف و ابطال پارکینگ است. در این گونه موارد باید در نظر داشت که قرار دادن پارکینگ مزاحم در یک آپارتمان به دو صورت کاملا متفاوت انجام می‌گیرد.

• در حالت اول: وجود پارکینگ مزاحم در سند واحد مسکونی قید می‌شود و در این صورت می‌توان آن را به عنوان جزء جدانشدنی آپارتمان در نظر گرفت. این موضوع باعث می‌شود که وجود پارکینگ برای سایر اهالی و ساکنان آپارتمان محدودیت قانونی داشته باشد و حتی باید شرایط لازم برای استفاده از آن فراهم شود. اگر در این حالت کسی برای ابطال پارکینگ مزاحم اقدام کند، در نهایت کار به مراجع قانونی مانند شهرداری و اداره ثبت اسناد می‌رسد که به مقررات و موارد ذکر شده در قرارداد اولیه آپارتمان پایبند هستند.
•  در حالت دوم: ایجاد پارکینگ با تصمیم اهالی ساختمان و با توافق آن‌ها انجام گرفته باشد و موردی در سند ساختمان ذکر نشده‌است. این وضعیت معمولا محدودیت قانونی ایجاد نمی‌کند و امکان حذف پارکینگ در این شرایط بسیار زیاد است. اگر با چنین موردی مواجه هستید، به راحتی می‌توانید از طریق مراجع قانونی یا حتی از طریق توافق با سایر ساکنان، به حذف این‌گونه پارکینگ‌ها اقدام و از ایجاد مجدد آن جلوگیری کنید.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مجازات رانندگی بدون گواهینامه را مطالعه کنید.

با توسعه و پیشرفت روزافزون در جوامع امروزی، روش‎‌های حل اختلاف همچون سایر ابعاد زندگی بشری تحول یافته و به تدریج شکلی دوستانه و مسالمت‎ آمیز به خود گرفته است. سازش به عنوان یکی از روش‎‌های حل اختلاف است. در این مطلب مجله دلتا به تعریف سازش قضایی و شرایط و چگونگی رسیدن به آن پرداخته شده است.

سازش قضایی چیست؟

سازش یکی از روش‎‌های حل‎ و‎فصل اختلافات است که از طریق آن، دو طرف دعوا با جستجوی راه‎ حلی مسالمت‎ آمیز و دوستانه به دعوا و اختلاف پایان می‌دهند.

در سازش، شخص ثالث بی‎‌طرف، می‎‌تواند طرف‌ها را تشویق به ملاقات و مذاکره مستقیم کند.

ارجاع به شورای حل اختلاف و موسسات میانجی‎‌گری

موضوع میانجی‌‎گری و صلح در دعاوی کیفری و سازش، نوعی ابتکار و نوآوری در قانون آیین دادرسی کیفری محسوب می‌‎شود. طبق قانون، قاضی؛ بزه‎کار و بزه‌‎‎دیده را با توافق خودشان، به شورای حل اختلاف یا موسساتی که در بخش میانجی‌‎گری فعالیت می‌‎کنند، ارجاع می‌دهد. در این صورت آن‎‌ها می‌توانند رابطه بزه‎کار و بزه‎‎‌دیده را اصلاح و میان آن‌ها سازش ایجاد کنند.

در قانون، حداکثر زمان برای میانجی‎‌گری سه ماه تعیین شده است. به همین دلیل قانون‌گذار مقرر کرده است که رسیدگی به موضوع دعوا تا سه ماه متوقف شود. بنابراین در این مدت زمانی مقرر می‌شود که رابطه میان بزه‎کار و بزه‌‎دیده اصلاح شده و شاکی گذشت کند.

هدف قانون‌گذار از صلح و سازش بین طرف‌‎ها این است که رابطه بین بزه‎کار و بزه‎‌دیده اصلاح شود. در نتیجه از تکرار جرم جدید و اتفاقات ناگوار دیگری که ممکن است در اثر ب‎هم خوردن رابطه آن ‌ها ایجاد شود، نیز جلوگیری می‌شود.

سازش در دعاوی کیفری

در خصوص صلح در دعاوی کیفری، براساس ماده ۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری، در جرائم تعزیری که مجازات آن‎‌ها قابل تعلیق است، قاضی می‎‌تواند به درخواست متهم و موافقت بزه‌‎دیده یا مدعی خصوصی؛ با اخذ تامین مناسب، حداکثر دو ماه به متهم برای بدست آوردن رضایت و گذشت شاکی یا جبران خسارت ناشی از جرم مهلت دهد تا اقدامات لازم را انجام دهد.

همچنین مقام قضایی می‌‎تواند برای ایجاد سازش بین طرف‎ین دعوا، موضوع را با توافق آن‌ها به شورای حل اختلاف یا شخص یا موسسه‌ه‎ایی برای میانجی‎‌گری، ارجاع دهد. بنابراین اگر متهم درپی کسب گذشت شاکی است، باید خسارات وارده به وی را نیز جبران کند.

پیشنهاد مطالعه : مطلب سوء پیشینه کیفری چگونه پاک می‌شود؟ را بخوانید.

 در برخی موارد پدر یا مادر بدون رضایت دیگری تصمیم به خروج فرزند از کشور می‎‌گیرند. در چنین مواردی قانونگذار قوانین و مقررات خاص و مشخصی را مقرر کرده است که افراد نمی‎‌توانند از آن ها تخطی کنند. در این نوشتار از مجله دلتا در خصوص خروج فرزند بدون رضایت پدر یا  مادر مورد بررسی قرار می گیرد.

جلوگیری از خروج فرزند از کشور

 هر کدام از پدر یا مادر بدون کسب اجازه و رضایت طرف دیگر تصمیم به خارج کردن فرزند از کشور گرفته باشد طرف دیگر می‎‌تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه، مانع از این اقدام شود. صغیر و مجنون را نمی‌توان بدون کسب رضایت از ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آن‌ها طبق قانون به او واگذار شده است از محلی که بین دو طرف مقرر شده و یا محل اقامت فرزند قبل از طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد. مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند.

دادگاه در صـورت موافقت با خـارج کردن صغیـر و مجنون از کشور، بنابر درخواست افراد دارای حق، برای تضمین باز گرداندن صغیر و مجنون قرارتأمین مناسبی صادرمی‌کند. در مواردی که حضانت با مادر است بدیهی است که طبق قانون گذرنامه برای اشخاص زیر ۱۸ سال تمام، اجازه پدر برای خروج از کشور نیاز است.

داشتن حضانت فرزند برای مادر به این معنا نیست که او می‌تواند فرزند را از کشور خارج کند. اگر حضانت با پدر باشد اگر چه می‌تواند برای فرزند گذرنامه بگیرد ولی مادر می‎‌تواند با درخواست از اداره گذرنامه، مانع خارج شدن فرزند از کشور شود.

مدارک مورد نیاز طرح دعوای ممانعت ازخارج کردن فرزند از کشور 

1. کارت ملی خواهان (اجباری)
2. کپی برابر اصل شناسنامه خواهان و فرزند/ فرزندان (اجباری)
3. کپی برابر اصل سند ازدواج (اختیاری)
4. کپی برابر اصل سند طلاق (اختیاری)
5. دادخواست حق حضانت (اختیاری)

افراد در صورت عدم وجود مدارک اختیاری یاد شده می­‎‌توانند مدارکی از جمله درخواست استعلام، تحقیقات محلی، شماره پرونده استنادی، شهادت شهود و مطلعین و…  را ارائه کنند.

شرایط خروج از کشور فرزند

 اجازه پدر برای خروج از کشور نیاز است. همچنین داشتن حضانت به مادر این اجازه را نمی‎‌دهد که فرزند را بدون رضایت پدر به خارج از کشور ببرد. راه دیگر این است که مادر یا شخص دیگری که به حکم دادگاه عهده‌دار حضانت فرزند است، نسبت به ممنوع ‌الخروجی فرزند اقدام کند تا پدر نتواند فرزند را از کشور خارج کند.

مطلب نفقه فرزند بر عهده کیست؟ را بخوانید.

 قوانین و مقررات ثبت پیچیدگی‎‌های خاصی دارد. معمولاً مردم در مواردی که املاک خصوصی ‌آنها دچار مشکلات ثبتی می‎شود، نگران هستند که چگونه این مشکلات را برطرف کنند. برای برطرف کردن این نگرانی، در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی ماده ۱۴۷ اصلاحی قانون ثبت، پرداخته می‌شود.

روش قانونی رفع مشکلات ثبتی املاک خصوصی:

بر اساس این قانون آخرین مهلت نام‌نویسی ۸۳/۹/۲۳ بوده است. کسانی که قبل ازتاریخ مذکور اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند، می‎‌توانند با همراه داشتن رسید تقاضانامه ماده ۱۴۷ به اداره ثبت مربوطه مراجعه کنند و پس از طی تشریفات قانونی، چنانچه بخش اعیانی ملکشان قبل از تاریخ ۷۰/۱/۱ ساخته شده باشد، موضوع در هیئت رسیدگی کننده مطرح و با نظر رئیس هیئت، به کارشناسان ارجاع داده می‌شود.

آنها موظفند ظرف ۲۰ روز از محل بازدید کرده و تصرفات کنونی متقاضی را با مدارک مستند از نظر میزان مالکیت و تصرفات وی تعیین کنند.

کارشناسان سپس باید وضعیت ثبتی ملک را با توجه به سوابق پرونده ثبتی مشخص و با ترسیم نقشه، محل مورد تصرف را روی آن مشخص کنند.

بر این اساس باید تمام موارد از قبیل حدود و مساحت عرصه و قدمت اعیان با نوع ملک، حقوق ارتفاقی، شماره فرعی و اصلی را مشخص کنند. تصمیم نهایی کارشناسان باید ابتدا به نظر رئیس هیئت برسد و با دستور او موضوع برای تصمیم نهایی و صدور رأی، در جلسه مطرح می‌‎شود.

در نهایت رأی پس از صدور به اداره ثبت ارجاع می‌گردد. همچنین آگهی آن در دو نوبت به فاصله ۱۵ روز در روزنامه چاپ می‌‎شود. سرانجام پس از سپری شدن ۲ ماه از انتشار اولین آگهی، در صورت نبود شخص اعتراض کننده، به صدور رأی نهایی اقدام انجام می‌شود.

شایان ذکر است کسانی که تا تاریخ یاد شده موفق به ثبت‌نام نشده‌اند، می‌توانند از طریق مراجع قضایی نسبت به درخواست الزام به تنظیم سند، اقدام کنند.

برای مطالعه بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.

حقوق کودک از جمله مسائل مهم محسوب می‌شود که همه جوامع به آن اهمیت فراوانی می‌دهند. یکی از حقوق اولیه و اساسی کودک برخورداری از خانواده‌‌ای مناسب و محیطی امن است. اما با بروز طلاق در خانواده، حقوق کودکانی که خانواده‌ های خود را از دست می‌دهند ممکن است در معرض تضییع قرار ‌بگیرد. به گزارش مجله دلتا بر اساس پیمان‌ نامه بین المللی حقوق کودک، اعم از اینکه پدر و مادر در کنار هم زندگی کنند یا از یکدیگر جدا شده باشند، کودکان باید از حق ارتباط با والدین و داشتن خانواده مناسب بهره‌مند باشند.

حقوق کودکان بعد از طلاق

کودکان طلاق، دسته‌‌ای از کودکان هستند که باید حقوق آن‌‌ها را مورد توجه بسیار قرار داد. در ادامه به حق و حقوق کودکان و مشکلات فرزندان طلاق اشاره شده است.

حق ملاقات فرزندان طلاق با والدین

ملاقات با پدر و مادری که کودک تحت حضانت آن ها قرار ندارد یکی از حقوق این کودکان است.

۱. پدر یا مادر نمی‌تواند این موضوع را عنوان کند که حاضر به ملاقات با فرزند نیست یا می‌خواهد که این حق را ببخشد. البته در مواردی که پدر یا مادر، دارای شرایط قانونی لازم برای ملاقات یا حضانت فرزند نباشند یا ملاقات با آن‌‌ها برای کودک خطرناک باشد، می‌توان از طریق قانونی اقدام به جلوگیری از ملاقات فرزند با پدر یا مادر کرد.

۲. مکان ملاقات فرزند بعد از طلاق باید مناسب و متناسب با روحیات کودک باشد. به طور مثال دیدار در اماکنی مانند کلانتری‌ ها، مناسب نیست.

۳. مدت زمان ملاقات فرزند نیز از جمله مسائلی است که باید به آن توجه داشت. در واقع دیدارهای کوتاه مدت، کودک را از لحاظ عاطفی ارضاء نخواهد کرد.

۳. خروج پدر یا مادری که حضانت کودک را عهده‌‌دار است، همراه با کودک به خارج از مرزهای کشور، موجب می‌شود حق ملاقات با کودک برای طرف مقابل، از بین برود. باید در نظر داشت که حتی در موارد خروج قانونی و همراه با مجوز، پدر یا مادری که دارای حضانت است باید تضمین کند که حق تماس یا مکالمه فرزند با طرف دیگر از بین نخواهد رفت.

نفقه فرزند

نفقه کودکان طلاق، یکی دیگر از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. کودکان هم در حالت عادی و هم در صورت طلاق پدر و مادر، از حق دریافت نفقه برخوردارند.

بنابراین باید شرایطی فراهم شود تا کودک نفقه خود را از فرد مکلف به پرداخت که معمولا پدر است دریافت کند تا شرایط و خدمات مربوط به کودک تضمین شود.

حق آموزش و تربیت، یکی از حقوق کودکان

حق آموزش و تربیت از جمله دیگر حقوق مهم کودکان بخصوص کودکان طلاق محسوب می‌شود. به این معنا که پدر و مادر نباید کودک را از ادامه تحصیل محروم کنند.

در قانون اساسی کشور ما به حق برخورداری کودکان از آموزش اشاره شده است. همچنین همه کودکان حق دارند در محیطی امن زندگی کنند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب مطالبه نفقه فرزند از پدر شوهر را مطالعه کنید.

ممکن است شخصی با دیگری مشکل حقوقی داشته باشد و کار به تشکیل پرونده در دادگاه برسد. شخصی که مدعی است متضرر شده  باید دلایل کافی برای ثابت کردن موضوع پرونده را داشته باشد. برخی افراد احتمال می دهند دلایلی که نشان می داده طرف مقابل به آن‎ها خسارت وارد کرده از بین برود. در این صورت قبل از جلسه دادرسی از دادگاه درخواست تامین دلیل می‌‎کنند. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به چگونگی و شرایط ارائه این درخواست از لحاظ قانونی، توسط فرد زیان دیده بپردازیم.

شرایط درخواست

یکی از بهترین حقوق افراد، تامین دلیل فرد خسارت دیده است. گاهی اوقات هنگام رسیدگی قضایی، به حقوق افراد خساراتی وارد می‌شود و اثبات وارد شدن خسارت کار مشکلی است.

براساس ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی، زمانی که اشخاص تشخیص دهند که می‌خواهند از مدارک و مستنداتی برای اثبات حق خود  استفاده کنند، می‌توانند تقاضای تامین دلیل از دادگاه نمایند.

نحوه درخواست

شخص می‌تواند هم قبل و هم بعد از طرح دعوی برای تامین دلیل به دادگاه درخواستی را ارائه دهد. فرم دادخواست می‌تواند به نحوی باشد که شخص را راهنمایی کند.

این درخواست بسیار مهم است و مرجع قضایی باید به این نوع درخواست فوری رسیدگی کند. شخص باید در درخواست خود به مواردی مانند مشخصات خود، مشخصات طرف مقابل، موضوع دعوا که نیازمند اثبات تامین دلیل است اشاره کند.

اعتبار درخواست

ماده قانونی ۱۵۵ قانون آیین دادرسی بیان می‎‌کند: تامین دلیل موجب حفظ دلیل شده ولی دادگاه است که موارد کاربرد آن را مشخص می‌‎کند.

شایان ذکر است مرجع رسیدگی به چنین درخواستی شورای حل اختلاف است. در برخی موارد، درخواست موردنظر ناقص بوده و بنابراین نظریه کارشناسی بهترین جایگزین برای آن بشمار می‌رود.

پیشنهاد مطالعه: مطلب مالکیت اموال چطور ثابت می شود؟ را بخوانید.

آبروریزی در قانون مجازات اسلامی، جرم شناخته شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. یکی از جرائمی که این روزها در سطح جامعه رواج پیدا کرده، انتشار عکس و فیلم خصوصی دیگران است. در مجله دلتا به بررسی جرم تهدید به انتشار تصاویر خصوصی دیگران پرداخته شده است.

تهدید به انتشار تصاویر خصوصی

گاهی بعضی از افراد با استفاده از عکس و فیلم و صدایی که از دیگری دارند، اقدام به اخاذی (درخواست و دریافت مبلغی برای عدم انتشار) می‎‌کنند. خوشبختانه قانون‌‎گذار با مراقبت از حقوق شهروندان، قواعد و مقرراتی را در این‌ مورد تنظیم کرده است.

این قواعد و مقررات به افراد کمک می‎‌کند تا اجازه ندهند دیگران از آنها سوء استفاده کنند. بنابراین افرادی که اقدام به انتشار عکس و فیلم خصوصی دیگران می‎‌کنند، طبق قانون مرتکب جرم شده و مجازات خواهند شد. حتی تهدید به انتشار عکس و فیلم نیز جرم است. علاوه بر این موارد، در صورتی که شخصی عکس، فیلم یا صدای دیگری را تغییر  داده و بعد آن را انتشار دهد، باز هم مجرم است و مجازات خواهد شد.

حکم انتشار عکس در فضای مجازی

مطابق ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای، هرکس به وسیله سامانه‎‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم، صوت یا تصویر شخص دیگر را تغییر دهد یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به طوری که عرفا موجب هتک حیثیت (از بین بردن آبرو و اعتبار) او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال یا هر دو ، محکوم خواهد شد.

تبصره: چنانچه تغییر یا تحریف عکس، به صورت مستهجن باشد، متهم به حداکثر هر دو مجازات ذکر شده محکوم می‎‌شود.

همچنین مطابق با متن ماده ۱۷ این قانون، هرکس به وسیله سامانه‎‌های رایانه‌ای یا مخابراتی به انتشار عکس، صوت، فیلم خصوصی، فیلم خانوادگی اقدام کند، در حالت بدتر اسرار دیگری را بدون رضایت او انتشار داده یا آن‎‌ها را در دسترس دیگران قرار دهد، به طوری که منجر به ضرر یا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات، محکوم خواهدشد.

پیشنهاد مطالعه : مطلب “مزاحمت در شبکه های اجتماعی و مجازات آن” را بخوانید.

هر کس حق دارد با ملک خود هر اقدامی که بخواهد انجام دهد. در ملکی که متعلق به دو یا چند نفر است، اختیار ملک در دست همه مالکان قرار دارد و در انجام دادن معاملات رضایت شریک لازم است. بر این اساس در مجله دلتا موضوع اجاره ملک مشاع بدون اجازه شریک مورد بررسی قرار گرفته است.

حدود تصرفات شریک در مال مشاع

 هر یک از شرکاء در ملک مشترک و مشاع نمی‌توانند به تنهایی اختیارات همه‎ شرکاء را داشته باشند و در واقع با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. از آن‌‌جا که ملک مشاع، متعلق به دو نفر یا بیشتر است، حق استفاده از کل آن ملک نه فقط برای یک نفر بلکه برای همه شرکاء یکسان است. در قانون مدنی بر صحیح بودن اجاره‎ ملک مشترک اشاره شده است. بنابر‎این می‎‌توان گفت اجاره دادن ملک مشاع هم به شریک و هم به غیر شریک درست است. اما موضوع اجازه شریک و تأثیر آن بر قرارداد اجاره به شرح زیر است:

اجاره بدون اذن شریک در ملک مشاع

اجاره دادن ملک مشترک بدون رضایت قبلی شریک، زمانی صحیح است که به شرکای دیگر ضرر نزند. این ضرر بیشتر به علت استفاده از سهم شرکاء بدون میل آنها است بنابراین اگر اجاره یا هر کار دیگری نظیر آن، با رضایت شرکاء انجام شود صحیح است. در نتیجه اجاره دادن ملک مورد نظر صحیح بوده و مثل هر قرارداد دیگری دو طرف را ملزم می‌کند که به تعهدات خود عمل کنند. بنابراین اگر مستأجر خساراتی بر ملک مشاع وارد کند، شرکای دیگر می‌توانند خلع ید چنین مستأجری را نیز از دادگاه درخواست کنند.

در قرارداد اجاره لازم است که ملک به مستاجر با رضایت شرکاء تحویل داده شود. در صورتی که شرکاء بدون دلیل از دادن مجوز خودداری کنند و باعث ضرر رساندن به شریک شوند دادگاه به نفع متضرر، رأی به تحویل ملک می‌دهد و شرکای دیگر را مجبور به همکاری با شریک متضرر می‌کند.

به بیان دیگر اجاره بدون گرفتن رضایت قبلی شریک در ملک مشاع هر چند صحیح است، اما برای فرد اجاره دهنده مسئولیت ایجاد خواهد کرد زیرا نمی‌تواند بدون رضایت شرکاء و بدون دریافت حکم دادگاه در این خصوص؛ ملک را به مستاجر تحویل دهد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر چگونه می‌توان خانه را از رهن بانک خارج کرد؟ را مطالعه کنید.

در برخی موارد دیده شده است که اشخاص صلاحیت لازم برای سرپرستی طفل را ندارند و حضانت فرزندان توسط این اشخاص با صدمات جسمی و روحی فراوانی برای کودک همراه بوده است. به همین دلیل قانونگذار به بیان شرایط سلب حضانت پرداخته و مصادیقی از سلب حضانت به دلیل عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی والدین را پیش بینی کرده است. در این نوشتار از مجله دلتا ابتدا سلب حضانت از دارنده آن را توضیح داده و در ادامه مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین را مطرح خواهیم کرد.

سلب حضانت از دارنده آن

در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی که در سال ۱۳۷۶ اصلاح شده است، در خصوص سلب حضانت از کسی که سرپرستی را بر عهده دارد چنین پیش بینی شده است: «هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای نزدیکان طفل یا قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند».

در ادامه این ماده نیز مصادیقی از عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی هر یک از والدین مطرح شده است که به این موارد می‌پردازیم:

شرایط سلب حضانت از والدین

در چه مواردی و به چه دلایلی، می‌توان حضانت فرزند را از پدر یا مادر سلب کرد؟ در پاسخ به این سوال، قانون مدنی، برخی از مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین را نام برده و در صورت وجود یک یا چند مورد از مصادیق ذکر شده در قانون، قاضی می‌تواند حکم به سلب حضانت از دارنده آن صادر کند. مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین مطابق ماده ۱۱۷۳ شامل موارد زیر است:

• اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
• ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشک قانونی
• سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی‌گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

نکته قابل ذکر در خصوص این ماده این است که مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی مذکور در این ماده حصری نیستند؛ بلکه قانونگذار از باب نمونه مواردی را بیان کرده است. بنابراین ممکن است که قاضی موارد دیگری را نیز مشمول این حکم قرار داده و به موجب آن، حکم به سلب حضانت از دارنده آن صادر کند که ملاک آن، به خطر افتادن مصلحت‌ کودک است.

در واقع، اینکه چه مواردی از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی محسوب می‌شوند با قاضی است. به علاوه اینکه، این قاضی است که تعیین می‌کند رفتار یا وضعیتی را می‌توان از جمله دلایل عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی به شمار آورد یا خیر.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر “نفقه فرزند بر عهده کیست؟” را مطالعه کنید.

در قانون ایران برای معاملات نیاز است که اشخاص به سن رشد رسیده باشند. یکی از مواردی که نشان می‌دهد شخص به سن رشد رسیده است، رسیدن به سن ۱۸ سالگی است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی سن قانونی افراد برای معامله ماشین و موتورسیکلت پرداخته می‌شود.

انجام معامله توسط افراد زیر ۱۸ سال

همانطور که گفته شد سن قانونی، جهت معامله کردن، مطابق قانون ۱۸ سال تمام در نظر گرفته شده است. البته افراد قبل از  رسیدن به سن ۱۸ سال نیز با اجازه پدر یا قیم(سرپرست) خود می‌توانند معامله کنند.

البته این اجازه به صورت کتبی، در یکی از دفتر خانه‌های اسناد رسمی از طرف پدر یا سرپرست فرد، باید به او داده شده باشد.

اگر قرار است فردی که زیر ۱۸ سال سن دارد بخواهد مال خود را بفروشد باید سرپرست او این کار را انجام دهد، سرپرست او می‌تواند پدرش باشد و یا اشخاصی که در قانون تعیین و مشخص شده‌اند. همچنین تنظیم سند رسمی هم به عهده پدر است.

سن قانونی برای سند زدن ماشین و موتور سیکلت

همانطور که گفته شد اگر کسی بخواهد معامله‌ای کند برای مثال ماشینی که دارد را بفروشد و زیر ۱۸ سال سن داشته باشد، در چنین مواقعی به عنوان مثال پدر و یا در نبود پدر، پدربزرگش می‌تواند برای او این معامله را انجام دهد.

فرض کنید فردی ۱۶ سال سن دارد و پدر او قصد دارد موتورسیکلتی را برای فرزندش خریداری کند در اینجا خود فرد نمی‌تواند معامله کند و ولی قهری یا همان پدرش می‌تواند از جانب او معامله را انجام دهد. همچنین پدر می‌تواند سند ماشین یا موتور سیکلت را به نام فردی که سنش زیر ۱۸ سال تنظیم نماید.

حال اگر همین فرد که سنش به ۱۸ سال نرسیده است بخواهد موتور سیکلت را بفروشد باز هم پدر او باید این معامله را انجام دهد و سند را به نام خریدار انتقال دهد.

پیشنهاد مطالعه: مطلب الزام قولنامه به تنظیم سند رسمی را بخوانید.

مسئولیت قراردادی، زمانی حاصل می‌شود که شخص متعهد به انجام دادن کاری شده است اما از انجام آن خودداری کند و یا این که آن کار را ناقص و یا نادرست انجام دهد. در این صورت باید خسارت ناشی از انجام ندادن یا ناقص و نادرست انجام دادن کار خود را پرداخت کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی انواع خسارت‌های قراردادی پرداخته می‌شود.

خسارت تاخیر انجام تعهد در قراردادهای ساخت و ساز

یکی از انواع خسارت‌های قراردادی خسارت تاخیر انجام تعهد است. زمانی که شخص متعهد به انجام کاری می‌شود اگر آن کار را در مدت زمان معین انجام ندهد در این صورت می‌توان او را به انجام دادن آن کار مجبور کرد و هم این که، به دلیل تاخیرش در انجام دادن تعهدش از او خسارت گرفت.

به عنوان مثال یکی از شروط مهم در قراردادهای ساخت و ساز  و پیش فروش ملک، تعیین تاریخ تحویل ملک است. با توجه به مسائل مختلفی که سازندگان با آن درگیرند، همیشه تلاش می‌کنند زمان تحویل ملک را برای جلب خریدار کوتاه نشان دهند و معمولاً به دلایل مختلف نمی‌توانند به تعهد خودعمل کنند. این موضوع باعث ضرر خریدار می‌شود. در این زمان خریدار ملک می‌تواند بابت هر روز تاخیر، از سازنده خسارت دریافت کند.

خسارت ناشی از عدم انجام تعهد

خسارت ناشی از عدم انجام تعهد، نوع دیگری از خسارت های قراردادی است.  شخصی که تعهدی به نفع او شده است صرفاً خواهان اجرای تعهد در همان زمان تعیین شده در قرارداد است. به عنوان مثال شخصی که در حال ساختن ساختمان است فقط می‌تواند در روز یکشنبه بتن ریزی ساختمان خود را انجام دهد. اگر شخص متعهد روز دوشنبه برای این کار بیاید شخص سازنده ساختمان می تواند از او بابت انجام ندادن کارش در روز تعیین شده، خسارت عدم انجام تعهد بگیرد.

پیشنهاد مطالعه: مطلب نکات طلایی قرارداد پیش فروش ساختمان را بخوانید.

بانک ها برای وام هایی که پرداخت می‌کنند ضمانت مشخصی در نظر می‌گیرند. در مورد وام مسکن، معمولا ضمانتی که بانک در نظر می‌گیرد، رهن سند خانه است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی چگونگی خارج کردن خانه از رهن بانک پرداخته می‌شود.

چگونه می‌توان فهمید که ملک در رهن است؟

برای اینکه در هنگام خرید یک ملک یا خانه مطمئن شوید که در رهن بانک نیست حتماً باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و از وضعیت ثبتی سند اطلاع پیدا کنید. البته توصیه می‌شود از خریدن ملک‌ها و خانه‌هایی که در رهن بانک هستند خودداری شود تا مشکلات احتمالی در آینده پیش نیاید.

چطور می‌توان خانه را از رهن بانک درآورد؟

برای خارج کردن خانه از رهن بانک دو راه حل وجود دارد:

1. پرداخت کامل اقساط بدهی
2. روش سپرده گذاری

خانه را از دو طریق می‌توان از رهن بانک خارج کرد راه حل اول این است که : شخص به طور کامل بدهی خود را پرداخت نماید.

راه حل دوم:  وام گیرنده در همان بانک، مطابق قوانین بانک مربوطه سپرده گذاری کند.

چه زمانی می‌توان دعوای الزام به فک رهن مطرح کرد؟

ممکن است در برخی موارد بدهکار، بدهی را پرداخت کرده باشد اما طلبکار (به عنوان مثال بانک)  فک رهن نکرده یا به عبارتی ضمانت را آزاد نکرده باشد. در این صورت شخص رهن دهنده می‌تواند دادخواستی را به دفاتر خدمات قضایی داده و تقاضا کند که طلبکار ضمانت را آزاد کند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب حکم تخلیه ملک از مستاجر را بخوانید.